Skip to content
Homilie

Homilie Pater Paul De Bois 14 september 2025 : Feest van Kruisverheffing

Kruisverheffing nodigt ons uit om het kruis recht in de ogen te kijken.

Homilie Pater Paul De Bois 14 september 2025 : Feest van Kruisverheffing

Eigenlijk was het teken van het kruis een teken van schande. Vandaag hangt het in ruimtes, dragen we het als sieraad … De lezingen bij dit feest komen uit het boek Numeri, uit de brief van Paulus aan de christenen van Filippi en de evangelist Johannes. Ik hoop dat je goed naar die lezingen geluisterd hebt want zo kan je begrijpen hoe “de dood aan het kruis” tot een teken van de verheerlijking is geworden. 

En waarom is het kruis voor christenen de eeuwen door zo belangrijk? Heel eenvoudig: kijk je op naar het kruis, dan wordt je meegenomen in de relatie tussen de Vader en de Zoon. 

Je moet natuurlijk niet overdrijven. Ik moet daarbij denken aan een anekdote die Teresa de Jesus vertelt, in het boek over de kloosterstichtingen, bij haar bezoek aan het eerste paterskloostertje van de Hervormde Karmel  in Duruelo. Johannes van het Kruis was er begonnen samen met een medebroeder. Overal zag Teresa kruisen, in de kapel, in de kleine woonruimte. We schrijven dan midden 16e eeuw. Je moet het vandaag nu niet direct gaan nadoen. 

De liefde voor het Kruis was voor Juan de la Cruz heel belangrijk.  Een klein eenvoudig tekeningetje van Christus op het Kruis, door hem getekend, is beroemd geworden en inspireerde Salvador Dali voor zijn schilderij: ‘El Cristo de San Juan de la Cruz’. 

Het is wel zeker dat Johannes van het Kruis dikwijls en lang naar het Kruis heeft gekeken. Vooral met de ogen van zijn hart. 

Het boek Numeri vertelt ons over de lange tocht doorheen de Sinaïwoestijn. Je hoort er ook dat Mozes het niet gemakkelijk had om het volk voor te gaan in die tocht. Het volk begint te morren tegen Mozes. Ze weten niet waar al dat trekken door de woestijn hun zal brengen. Het is ook niet niks, die tocht door de woestijn. Slangen doden de mensen. Het brengt hen aan het eind van hun latijn. Dus mag Mozes het oplossen! En dan hebben we gehoord dat God Mozes oproept om een bronzen slang op een stok te zetten…wanneer de mensen naar die slang opkijken zullen ze gespaard blijven; niet doodgaan door het slangengif. 

En dan is er het stukje uit het Johannesevangelie. Dat heel mooie verhaal van de ontmoeting van Nicodemus met Jezus. Deze man wil meer over Jezus te weten komen. Hij is gefascineerd door het spreken en optreden van Jezus. Maar hij zit vast, opgesloten in de hem vertrouwde denkbeelden over God. Hij moet beetje bij beetje leren loslaten. Hij moet leren omhoog kijken. Wie omhoog kijkt komt los van zichzelf. Opkijken naar de bronzen slang is zoveel als de verbinding zoeken tussen hemel en aarde, tussen God en de mens. 

En juist die verbinding zal Jezus tot stand brengen, wanneer Hij omhoog geheven wordt zoals destijds de bronzen slang in de woestijn.

Zoals toen in de woestijn de omhoog geheven bronzen slang teken van genezing werd, zo  zal het kruis ' een vloek, een schande, een struikelsteen ' een teken worden van redding. Want zoals God het volk in de woestijn niet de dood, maar het leven wilde schenken, zo zal de kruisdood niet blijken te zijn wat men denkt dat het is: geen schande, geen mislukking, geen gif dat het geloof, de hoop en de liefde van de leerlingen in de kiem smoorde, maar: teken van redding, teken van leven, teken van genezing.

En tenslotte is er de tweede lezing uit de brief aan de Filippenzen: een Christushymne. We bidden ze elke zaterdagavond tijdens de avond-getijden. Voor mij één van de mooiste lofzangen op Christus. 

In vers 8 hoorden wij dat Christus Zichzelf vernederd heeft en dat Hij gehoorzaam is geweest tot in de dood. Nooit heeft zich iemand meer vernederd dan Christus, omdat niemand van zo’n hoge afkomst is als Hij. Christus verliet de gemeenschap van de Vader in de hemel om naar de aarde af te dalen. Dit deed Hij uit liefde.

Kruisverheffing nodigt ons uit om het kruis recht in de ogen te kijken. Dat kan op verschillende manieren. Door de pijn in ons eigen leven of dat van familie en vrienden bijvoorbeeld te zien en erkennen, in plaats van eraan voorbij te gaan. 

Maar ook het kruis van mensen veel verder weg van ons mag binnenkomen. In tijden van zoveel slecht nieuwsberichten in de media is dat een hele opgave.

Kruisverheffing benadrukt dat het lijden van Jezus op het kruis niet los te koppelen valt van Gods verlossing. Hoe afwezig God ook lijkt op het kruis en hoe Godverlaten Jezus zich volgens bepaalde evangeliepassages ook voelde, de unieke eenheid tussen Jezus en God was op het kruis niet weg.

Op Kruisverheffing wordt het kruis niet vereerd omwille van het kruis. Het gaat om de verlossing die desondanks het kruis mogelijk is. 

Hier raken we aan de kern van ons verrijzenisgeloof. Toch kan het in de uitzichtloosheid van het kruis verschrikkelijk moeilijk zijn om hoop op leven te koesteren. Maar die hoop zal niet teleurgesteld worden, zo belooft Kruisverheffing.

Zoals het eeuwenoude gezang uitdrukt: “Ave Crux, spes unica” – “Gegroet, o Kruis, enige hoop.” Deze boodschap kan niet beter aansluiten bij het thema dat Paus Franciscus koos voor dit Heilig Jaar: de Hoop!

Gegroet, o Kruis, onze enige hoop,

geef in deze tijd van lijden

gerechtigheid aan de getrouwen,

en vergeving aan degenen,

die het laatste oordeel verwachten.

Gegroet, o Kruis.